Essentie van medezeggenschap voor de ondernemingsraad #
De methode Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad is gebaseerd op de beginselen van behoorlijk bestuur. Vier stappen waarmee je het effect van de medezeggenschap vergroot, eenvoudig en met passie.
Deze beginselen waar de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad op gebaseerd zijn, zijn nog steeds actueel en van toepassing. Neem bijvoorbeeld de zaak “Uniface” die in 2017 speelde. Daar had de bestuurder informatie (namelijk criteria) ten behoeve van ‘een overname’ tijdig ontvangen maar niet toegepast, terwijl hij er wel mee bekend was. De rechter maakte korte metten met deze handelswijze door een gebrek aan zorgvuldigheid, transparantie en motivering vast te stellen.
De stappen van de ‘Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad ’ zijn eenvoudig en zonder kennis van de WOR toe te passen. Wat hier volgt is een vereenvoudigde weergave van de vier stappen van de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad . Voor elke stap geldt een serie handelingen die leiden tot het gewenste resultaat.
Actiepunten voor het werken met de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad #
Vertel dat je volgens de vier stappen van de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad gaat werken.
Maak afspraken met de bestuurder over het toepassen van de beginselen.
Stel met input van bestuurder en or een jaarplan op dat de or gaat uitvoeren.
Resultaten door het werken met de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad #
Het or-werk wordt leuk en aantrekkelijk met zichtbare resultaten.
De or kan overal ‘voor’ zijn!
Geen onnodige tijd besteden aan procedures en over de WOR praten!
Aanleiding voor de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad #
De beginselen van behoorlijk bestuur gelden wat mij betreft voor or én bestuurder.
De or die nu regelmatig klaagt over de gebrekkige communicatie of informatievoorziening van de bestuurder, of vindt dat hij te laat betrokken wordt. En vervolgens komt de achterban ook niet naar hen toe. ‘Wij, de or, horen nooit iets van de achterban.’ De or wijst met zijn vinger naar de bestuurder en of de achterban. En jullie weten wat het betekent als je met een vinger naar een ander wijst.
Ik adviseer daarom elke or om deze beginselen regelmatig te bespreken, zodat ze hun waarde behouden. Wanneer elk or-lid de beginselen toepast op zichzelf, de bestuurder en de organisatie, kan de achterban hen daarop aanspreken en besluiten toetsen.
Beginselen van goed bestuur de korte versie #
Zorgvuldigheid. In de voorbereiding van een besluit worden kennis over relevante feiten en meningen, inventarisatie van alle belangen, en heldere omschrijving van doelen en aanpak verzameld. Een adviesplichtig besluit dient zorgvuldig voorbereid te worden.
Vertrouwen. Toezeggingen of concrete handelingen die gedaan zijn en gevolgen hebben voor de medewerkers, worden opgevolgd en nageleefd. Bijvoorbeeld: elk jaar een beoordelings- en/of een functioneringsgesprek.
Rechtszekerheid en transparantie. Consequent handelen: naleving van regels van bijvoorbeeld arbeidsomstandigheden. Geef het goede voorbeeld. Vertel als bestuurder of or dat je het belangrijk vindt dat collega’s in de kantine eten, en ga daar ook zelf regelmatig eten.
Verbod op willekeur. Naleving van een afspraak mag niet afgedaan worden door een handeling die feitelijk niets te maken heeft met de afspraak. Zoals een opleiding niet mogen volgen omdat het te druk is.
Evenredigheid. Één groep mag niet meer nadeel ondervinden van een besluit dan een andere groep, als beide groepen naar verhouding hetzelfde nadeel zouden moeten ondervinden. Bij reorganisaties vaak een belangrijk punt.
Gelijkheidsbeginsel. Elke medewerker heeft dezelfde rechten op zelfontplooiing, salarisverhoging etc.
Motiveringsbeginsel. Zowel or als bestuurder moeten kunnen uitleggen waarom ze tot een bepaald besluit gekomen zijn. Aandacht voor een goede uitleg is voor veel besluiten voldoende om verder te kunnen gaan zonder gedoe.
Beginsel van Fair Play. Een bestuurder kan door het uitstellen en/of het niet nemen van een besluit (over een investering of verandering) het werk van een werknemer bemoeilijken of frustreren.
Voorkomen van vooringenomenheid. De organisatie mag erop rekenen dat de in de onderneming werkzame personen die een direct persoonlijk belang hebben bij besluitvorming, dit besluit weinig of niet kunnen beïnvloeden.
De vier stappen van de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad #
Breng jullie mening en haal de mening van de achterban #
Stap 1: Deel jullie mening, haal persoonlijk input bij de achterban en beloof ze terugkoppeling. Op deze manier laat de or zich zien, en doet hij waarvoor hij er is: de stem van de collega laten horen. Kondig bij de bestuurder aan dat jullie dit gaan doen en dat je voorlopige meningen zal delen met de collega’s om te toetsen of zij die herkennen. Dit sluit aan bij de doelstelling van de or. Beginselen die hier van toepassing zijn op het or-werk: ‘transparantie’, ‘rechtszekerheid’, ‘vertrouwen’, ‘zorgvuldigheid’.
Filter de input van de achterban #
Stap 2:Verwerk en filter de input over jullie mening en wat je te horen hebt gekregen. Geef terugkoppeling over wat de or ermee gaat doen. ‘Lijn-zaken’ gaan terug naar de collega, vertel dat ook snel, hij moet dit bespreken met de leidinggevende. Voor die onderwerpen die de or voor de groep/organisatie belangrijk vindt, wordt een overlegdossier voor de bestuurder geopend. Dit is het filter tussen geklaag en gezeur en echt belangrijke zaken. Dit dossier wordt nog een keer teruggekoppeld in het volgende rondje met de achterban. Laat als or zien wat je doet. Stap 2 bevat de beginselen: ‘zorgvuldigheid’, ‘rechtszekerheid’, ‘transparantie ‘, ‘voorkomen van vooringenomenheid’.
Dossiervorming richting bestuurder #
Stap 3: Zeer belangrijk voor dossiervorming richting bestuurder. De or wil de bestuurder niet verrassen. Dus stuurt de or een helder schriftelijk dossier aan de bestuurder, minimaal één week, bij voorkeur twee weken voor het overleg. Het is belangrijk dat de bestuurder tijdens het overleg weet waar het over gaat, zich heeft kunnen verdiepen en dus een antwoord paraat kan hebben.
Blijvend in actie #
Hiermee zorg je dat er ‘actie’ blijft, en voorkom je dat je de achterban moet vertellen dat de bestuurder ‘er nog op terugkomt’. Anticipeer wel of andere belanghebbenden niet onnodig beschadigd raken. Je voorlopige standpunt zoals verwoord in het dossier, sluit je af met de boodschap: Pas toe of leg uit. Oftewel: doe iets met wat wij vragen, of leg uit waarom je ervan afwijkt. De bestuurder is de beslisser dus elk besluit is acceptabel als er een goede uitleg bij gegeven is. Beginselen hier van toepassing: ‘zorgvuldigheid’, ‘transparantie’, motiveringsbeginsel.
Terugkoppeling aan de achterban #
Stap 4: Terugkoppeling aan de achterban. Doe dit met korte, blog-achtige berichten, dus geen nieuwsbrieven of verslagen. Groepen die bijzondere zaken hadden, koppelen jullie persoonlijk terug tijdens een achterbanbijeenkomst. Hiermee komen jullie je belofte na uit stap 1. Hierdoor leert de achterban over welke onderwerpen de or praat, en zien de collega’s resultaat van de tijd die zij met de or gesproken hebben. Beginselen hier van toepassing zijn: ‘zorgvuldigheid’, ‘transparantie’, motiveringsbeginsel en fair play. De achterban krijgt de inspraak in het beleid waar zij recht op heeft.
Laat weten wat je van dit artikel over de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad vindt, bijvoorbeeld door me een mail te sturen.
Hielke Boersma
Auteur en ontwikkelaar van de Essentie van Medezeggenschap voor de ondernemingsraad
Trainingen en Advies
Marketeer, jurist en vennoot in online community MZOO
Kijk ook eens bij het overzicht van opleidingen voor de Ondernemingsraad
Basiscursus voor de nieuwe OR ondernemingsraad
Uitleg over de essentie van medezeggenschap
Vraag hier het gratis Ebook aan om het OR werk goed te organiseren
