De diverse taken van de ondernemingsraad ontrafeld #
Binnen het domein van de ondernemingsraad (OR) bestaat er een veelvoud aan vragen over de daadwerkelijke taken die de OR in de praktijk vervult. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de taken van een ondernemingsraad en hoe deze in verschillende categorieën kunnen worden onderverdeeld.
Binnen de taken van een ondernemingsraad kunnen we onderscheid maken tussen inhoudelijke en/of wettelijke verplichtingen, vertegenwoordigende taken, bevorderende taken en sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheden. Elk van deze categorieën draagt bij aan de algehele rol en verantwoordelijkheden van de ondernemingsraad.
De inhoudelijke en/of wettelijke verplichte taken van de ondernemingsraad omvatten onder andere:
Vertegenwoordigende taken: als ondernemingsraad is het belangrijk om de belangen van het personeel te vertegenwoordigen. Dit kan variëren, afhankelijk van de specifieke situatie. Bijvoorbeeld in het geval van een reorganisatie waarbij ontslagen onvermijdelijk zijn, moet de ondernemingsraad de belangen van zowel de vertrekkende als de blijvende werknemers en de organisatie als geheel afwegen. Het nemen van beslissingen in dergelijke situaties is een complexe taak die vaak een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Niettemin biedt het de mogelijkheid voor persoonlijke groei en ontwikkeling van de ondernemingsraadsleden.
Wettelijke of verplichte eigen taken: de ondernemingsraad heeft een aantal taken die vanuit de wet verplicht zijn. Deze verplichtingen hebben betrekking op zaken zoals de organisatie en uitvoering van verkiezingen, de samenstelling van de OR en de benoeming van een voorzitter. Daarnaast omvat het ook het uitbrengen van jaarverslagen en het bewaren van vertrouwelijkheid met betrekking tot gevoelige bedrijfsinformatie.
Bijzondere ‘wettelijke’ taken: bepaalde bevoegdheden, zoals het adviesrecht en instemmingsrecht, zijn strikt genomen verplichtingen van de bestuurder. De taak van de ondernemingsraad is om op basis van inhoudelijke argumenten advies uit te brengen en al dan niet in te stemmen met de voorgestelde beslissingen. Hoewel dit niet altijd eenvoudig is, is het van groot belang om op een constructieve en inhoudelijke manier met deze verantwoordelijkheden om te gaan.
Naast de wettelijke taken zijn er ook taken die gericht zijn op bevordering van de organisatie, zoals:
Deskundigheid verwerven: de ondernemingsraad moet zich grondig verdiepen in de specifieke inhoud en regelgeving met betrekking tot hun werk. Het vergaren van kennis en expertise op verschillende gebieden is essentieel om effectief te kunnen functioneren. Het opbouwen van een kennisnetwerk en het raadplegen van interne en externe deskundigen kan de OR helpen om de benodigde expertise te verkrijgen.
Netwerk- en diplomatieke taken: om invloed uit te kunnen oefenen, is het belangrijk dat de ondernemingsraad contacten onderhoudt op verschillende niveaus en momenten. Het kennen van de juiste personen op het juiste moment en het begrijpen van de werkzaamheden op verschillende niveaus binnen de organisatie zijn cruciaal voor effectieve netwerking. Daarnaast vereist het spelen van een diplomatieke rol subtiliteit en tact om ervoor te zorgen dat voorstellen en ideeën succesvol worden geïmplementeerd.
De sociale en maatschappelijke taken van de ondernemingsraad hebben betrekking op:
Opkomen voor zwakkere collega’s: de ondernemingsraad heeft de verantwoordelijkheid om de belangen van alle werknemers te behartigen. Hierbij hoort ook het zorgen voor de zwakkere collega’s binnen de organisatie en het creëren van een inclusieve en ondersteunende werkomgeving.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO): de ondernemingsraad kan de maatschappelijke rol van de organisatie onder de loep nemen en nagaan hoe deze kan worden vervuld. Dit kan betrekking hebben op de relaties met de directe omgeving, sponsoring van goede doelen, het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, of andere initiatieven die de maatschappelijke impact van de organisatie vergroten.
Daarnaast zijn er ook externe taken waar de ondernemingsraad mee te maken kan krijgen, zoals:
Samenwerking met de centrale ondernemingsraad (COR): hoewel dit in eerste instantie een intern contact lijkt, is het belangrijk voor lokale ondernemingsraden om samen te werken met de COR en informatie uit te wisselen. Hierdoor kan de OR inzicht krijgen in bredere ontwikkelingen en standpunten binnen de organisatie.
Deelname aan platforms van ondernemingsraden: veel ondernemingsraden zijn lid van platforms waarin zij ervaringen en kennis kunnen uitwisselen met andere OR-leden uit dezelfde branche. Dit biedt een waardevol netwerk en de mogelijkheid om gezamenlijke standpunten in te nemen en als gesprekspartner op te treden.
Contact met vakbonden: voor OR-en die onder een cao vallen, is het belangrijk om regelmatig contact te hebben met vakbondsvertegenwoordigers. Dit contact richt zich met name op naleving van de cao en het bespreken van ontwikkelingen en wensen van werknemers.
Politieke en lobby-activiteiten: hoewel directe relaties met de politiek zeldzaam zijn, kunnen ondernemingsraden indirect invloed uitoefenen via platforms en samenwerkingsverbanden. Door gezamenlijke lobby-inspanningen kunnen OR-en hun stem laten horen en invloed uitoefenen op beleidsvorming.
Het bepalen van de taken van een ondernemingsraad is een belangrijk proces dat binnen de OR moet worden besproken en besloten. Het is essentieel om een gezamenlijk begrip te hebben van de taken en verantwoordelijkheden, zodat de OR effectief kan functioneren en de belangen van de werknemers optimaal kan behartigen. Het evalueren en verbeteren van de taken en doelen van de OR is een continu proces dat bijdraagt aan de ontwikkeling en effectiviteit van de raad.
